Trong Khoa Tai-Mũi-Họng, ngày nay laser đã tạo cho bác sỹ phẫu thuật điều kiện làm việc dễ dàng trong nhiều lĩnh vực.

Tuỳ theo từng vị trí, mục đích ứng dụng mà ta chọn những loại laser khác nhau:

Laser CO2 bức xạ ánh sáng trong miền hồng ngoại trung bình vào bước sóng ở khoảng 10 micromet.

Vì các phân tử nước hấp thụ ánh sáng này mạnh nên năng lượng tia laser sẽ bị tiêu thụ ngay trên bề mặt nước.

Tia laser không đi sâu vào được những khoảng không gian có chứa nước, nhưng với đường kính chùm tia rất nhỏ (< 0,2 mm) thì tia laser vẫn có thể làm cho mô bay hơi và qua đó sẽ cắt nó. Ngoài bước sóng, còn có những yếu tố khác ảnh hưởng tới đặc trưng của một tia laser, chẳng hạn một tia sáng của laser CO2 được cố ý điều chỉnh sao cho không nét, sẽ hâm nóng mô trên diện tích lớn và làm cho nó teo lại.

Trái lại, một tia được điều chỉnh nét, sẽ có thể qua một hệ gương được điều khiển bằng máy , được dẫn rất nhanh trên một vùng xác định và khi đó, sẽ tiếp xúc với mỗi điễm chỉ một lần.

Vì thời gian tác động cực kỳ ngắn nên ở mỗi chỗ được chiếu xạ, chỉ rất ít mô được hoá hơi, nhưng điều đó lại xảy ra một cách điều đặn trên toàn bộ diện. Bằng cách này các lớp da hay các lớp niêm mạc được bóc đi khỏi bể mặt.

Phương pháp này được ứng dụng để loại bỏ một cách cẩn thận những khối u lành trong thanh quản. Ví dụ: u nhú do virsu gây ra.

Laser neodym-YAG bức xạ ánh sáng trong miền hồng ngoại gần, với bước sóng 1064 nm.

Ánh sáng này hầu như không bị hấp thụ bởi nước , do đó mà tia laser có thể xuyên sâu vào mô và phá huỷ nó bằng nhiệt.

Loại laser này rất thích hợp để làm teo những phù nề và các mô chứa nhiều nước khác, chẳng hạn như các bứu thịt ở mũi.

Ngoài các Laser neodym-YAG và Laser CO2 là những laser phát bức xạ liên tục, trong khoa Tai-Mũi-Họng cũng còn dùng các laser phát xung ngắn. Chúng tạo ra những chớp sáng rất ngắn có công suất rất cao. Năng lượng rất cao được giải phóng cục bộ, được ứng dụng để bóc những lát xương mỏng như xương vách mũi hay phá huỷ cao răng (cặn canxi với nước bọt) hay các sỏi.

1. Phẫu thuật vùng cổ, họng :

- Các khối u ở thanh quản, thực quản, họng thường được cắt bỏ luôn cả khối. Việc cắt đoạn (resection) cả khối như thế đòi hỏi một nổ lực lớn về mặt phẩu thuật cho bệnh nhân và tuỳ vào độ lớn khối u, một khuyết tật rất rộng mà phải được đóng lại với khá nhiều công sức.

Trái lại , một tia cắt chính xác của một tia laser CO2, được điều khiển bằng một vi máy điều khiển (micromanipulator) có kiểm tra bằng kính hiển vi, sẽ để lại những tổn hại nhỏ hơn rất nhiều, thậm chí chẳng cần phải tái xử lý nhờ phẩu thuật.

Các laser này có thể được ứng dụng trong nhiều trường hợp điều trị.

Với thanh quản thì ngày nay ngay ở những khối u rất rộng, vẫn có thể can thiệp nhờ phẫu thuật laser mà vẫn giữ được hoàn toàn hay một phần chức năng của giọng nói.

Thêm vào đó qua liệu pháp điều trị bằng laser có thể rút ngắn rất nhiều thời gian đều trị nội trú và giảm đáng kể tỷ lệ biến chứng.

- Laser CO2 rất thích hợp với việc bóc tách những amidan quá lớn.

Những amidan lớn này không chỉ ngăn cản việc tiếp thu thực phẩm mà còn cản trở quá trình hô hấp.

Nếu nhờ laser cắt amidan quá lớn. các mạch máu sẽ được cầm máu ngay nhờ nhiệt.

Như vậy, phương pháp này cho phép phẫu thuật không chảy máu và ngày nay có thể tiến hành điềi trị bằng ngoại trú. ( ko phải gây mê )

Nhưng trái lại, trong việc cắt bỏ amidan vòm miệng bằng liệu pháp laser vẫn chưa có được phổ biến rộng rãi.

Ca phẫu thuật thông thường ( ko sử dụng công nghệ laser ) thường gây đau đớn cho bệnh nhân và cũng luôn kèm theo sự chảy máu kéo dài.

Các mô lympho quá sản đáy lưỡi hay còn gọi là amidan đáy lưỡi thường gây vướng , ngứa và ho kéo dài , cảm giác giống như vướng có đàm hay dị vật trong cổ họng thì phương pháp laser sẽ là 1 ưu điểm để điều trị triệt để .

Các bệnh lý về vòm họng ( biểu hiện là hay khạc đàm đặc vào buổi sáng ) , căn bệnh này rất dễ dàng di chứng thành ung thư nếu để kéo dài và rất khó điều trị bằng những phương pháp phẫu thuật thông thường vi chảy máu nhiều và rất khó cầm.

Phương pháp điều trị bằng laser CO2 sẽ biến ca phẫu thuật này thành đơn giản hơn rất nhiều

2. Phẫu thuật vùng mũi:

- Mũi chính là bộ máy điều hoà nhiệt độ cho phổi. Nó thực hiện nhiệm vụ hâm nóng , làm ẩm và thanh lọc không khí khi chúng ta hít thở , có một phản vệ ( phản xạ bảo vệ ) tức thì khi chúng ta hít phải chất độc hại.

Muốn vậy mũi phải dùng tới ba khối phồng - các cánh cuốn mũi - khi không khí khô và lạnh chúng sẽ phồng lên.

Chúng được xếp chồng lên nhau và hoạt động theo cặp. Nhưng nếu phồng quá lớn và quá lâu sẽ cản trở sự hít thở bằng mũi. ( nghẹt mũi )

Đây là một bệnh phổ biến khi thời tiết chuyển lạnh.

- Với bệnh này liệu pháp laser rất đáng tin cậy trong việc cắc nhỏ các cánh cuốn mũi dưới.

Nếu kết hợp dùng các kỹ thuật nội soi sẽ cho phép điều trị ngoại trú, chiều xạ và trực tiếp quan sát. Mô sẽ teo lại, hình thành các vết sẹo - và mũi lại thông suốt như trước. Ở đây chỉ cần gây tê cục bộ ( tại chỗ ) nhẹ nhàng trên bề mặt niêm mạc là đủ.

Tất cả các trường hợp vách mũi vẹo dạng mào hoặc gai ( hay còn gọi là vẹo vách ngăn ), ngày nay cũng được dễ dàng cắt bỏ bằng laser.

Dùng laser sẽ dễ dàng cắt bỏ những khe hẹp khi các cuốn mũi phù nề quá phát Khi đó bác sỹ phẫu thuật sẽ cắt nhỏ các cánh cuốn mũi giữa cũng như các cấu trúc ở thành ngoài của mũi, bằng cách đó tỷ lệ tái phát giảm hẳn.

Ngoài ra công nghệ laser còn được dùng trong thẩm mỹ như tẩy xóa tàn nhan , các mụn ruồi , cơm , cóc , thịt ... hoặc là các u bã đậu , u nông ngoài da.

Phẫu thuật laser trong khoa Tai-Mũi-Họng là một tiến bộ mới trong ngành y khoa./.

(BS Nguyễn Thành Đông)